Darmowy czy płatny?
Wiele osób zadaje sobie pytanie: jaki wybrać skrypt aby założyć stronę internetową, darmowy czy płatny?
Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Postaramy się jednak przedstawić kilka istotnych faktów, które pomogą Ci zapoznać się z tematem.
1. Darmowe rozwiązania
Najważniejszą cechą darmowych skryptów jest to, że są darmowe. Pamiętać trzeba, że korzystając z darmowych programów musisz liczyć się z tym, że nie posiada on żadnej gwarancji. Autor udostępnia go za darmo, ale nie bierze na siebie żadnej odpowiedzialności.
Najczęściej skrypty te posiadają otwarty kod. Otwarty kod to kod źródłowy, który nie jest zakodowany dzięki czemu będziesz mieć możliwość edytowania go. Oczywiście do edycji kodu źródłowego wymagana jest znajomość języka HTML i CSS, a czasem i PHP.
Darmowe rozwiązania są z reguły bardziej popularne i powszechne niż te płatne. Społeczność użytkowników jest bardziej rozbudowana dzięki czemu większość darmowych programów posiada fora dyskusyjne. Tam też można uzyskać odpowiedź i pomoc w przypadku jakichś problemów. Spotkaliśmy się z możliwością wykupienia dodatkowego i profesjonalnego wsparcia technicznego udzielanego przez tych samych autorów.
Częsta otwartość kodu źródłowego i spora popularność spowodowały, że rozwinęły się firmy, które zajmują się profesjonalnym wsparciem i rozwojem dodatkowych opcji. Przykładowo w popularnym skrypcie do prowadzenia bloga WordPress duża ilość firm zarabia tylko na sprzedaży wtyczek rozbudowujących funkcje skryptu. Istotną zaletą darmowych rozwiązań i ich popularności jest to, że klient ma wybór wielu firm, które mogą opracować dla niego szablon strony, logo, modyfikacje itp.
Powszechny dostęp do skryptu zwiększa szansę na to, że znajdzie się ktoś kto wykryje lukę w bezpieczeństwie. Ze względu na to, że większość darmowych programów nie posiada gwarancji trzeba pilnować aktualizacji. Jeśli samemu chcesz wykonać stronę w oparciu o darmowy skrypt, pamiętaj aby dokonywać takich aktualizacji. Jeśli stronę wykonywać będzie firma, to koniecznie umów się z nimi na opiekę techniczną i aktualizacje skryptu. Nie bagatelizuj tej sprawy gdyż po roku czy dwóch może się okazać, że ktoś włamie się na Twoją stronę i wykradnie poufne dane (np. dane użytkowników czy zamówień).
Wnioski
Darmowe rozwiązania są najlepsze dla tych, którzy mają ograniczony budżet, chcą mieć szeroki dostęp do usług firm wykonujących projekty (większa konkurencja z reguły lepsze ceny) lub znają dość dobrze HTML i CSS. Ze względów bezpieczeństwa wymagają samodyscypliny w aktualizacjach skryptów wydawanych przez autora. Dlatego też przed wyborem darmowego programu sprawdź czy jest często aktualizowany. Niektóre ciekawe rozwiązania posiadają ostatnią aktualizację sprzed paru lat. Takie najczęściej omijaj z daleka.
2. Płatne rozwiązania
Najistotniejszą cechą większości płatnych rozwiązań jest gwarancja. Dzięki niej możesz czuć się pewniej, że w przypadku jakichś problemów firma, która sprzedała Ci program, pomoże go rozwiązać.
Bardzo często wsparcie techniczne jest udzielane za darmo przez pewien czas od kupna skryptu. Odpowiedzi z reguły są precyzyjne i udzielane w krótkim czasie. Niestety społeczność użytkowników programu najczęściej jest bardzo mała więc nie można liczyć na ich pomoc realizowaną przez np. forum dyskusyjne.
Wiele płatnych programów posiada zamknięty kod. Zamknięty kod to kod źródłowy, który jest zakodowany i najczęściej dotyczy jedynie części języka PHP. W skrajnym przypadku bywa tak, że kod HTML jest także niemożliwy do edycji. W takiej sytuacji istnieje bardzo mały wybór firm (czasem tylko firma sprzedająca skrypt), które mogłyby opracować szatę graficzną lub indywidualne modyfikacje. Koniecznie zorientuj się czy będziesz posiadał dostęp do kodu HTML i CSS. W naszej opinii to minimum do jakiego powinieneś mieć dostęp.
Dzięki mniejszej popularności i często zamkniętemu kodowi, prawdopodobieństwo wykrycia luki bezpieczeństwa jest małe. Wszelkie wykryte luki powinien poprawić za darmo producent oprogramowania. Powinien także ponieść konsekwencje za utracone korzyści z tego powodu, jeśli takie wystąpiły.
Wiele firm sprzedaje oprogramowanie w wersji gotowej, którą można zainstalować na dowolnym serwerze lub udostępniają skrypt poprzez jego wynajem. Oba rozwiązania mają swoje zalety i wady. Bardzo często bywa tak, że indywidualne zmiany w funkcjonalności skryptu są niemożliwe dla rozwiązań, które są wynajmowane (wyjątkiem są zmiany w wyglądzie strony).
Wnioski
Płatne oprogramowanie najczęściej daje spokój i jest rozwiązaniem dla osób o zasobniejszym portfelu. Pamiętaj, że wybór płatnego oprogramowania nie powinien ograniczać Cię do usług jednej czy dwóch firm. Radzimy omijać te firmy, które sprzedają oprogramowanie z zakodowanym kodem PHP i HTML. Czytaj koniecznie licencje konsultując ją z prawnikiem. Chroń swoje pieniądze i nerwy sprawdzając czy dostęp do kodu źródłowego będzie możliwy, a aktualizacje i poprawki błędów będą realizowane przez producenta za darmo. Zapoznaj się także z wszelkimi opłatami związanymi ze wsparciem technicznym. Bywa tak, że oprogramowanie sprzedawane jest w niskiej cenie, ma gwarancję, ale nie posiada wsparcia technicznego, które kosztuje czasem kilkukrotnie więcej niż sam skrypt. Dowiedz się także jakie wymagania dotyczące serwera stawia oprogramowanie. Może się okazać, że tylko kilka firm hostingowych w Polsce spełni te wymogi.
3. Hybrydowe rozwiązania (darmowe i płatne)
Niektórzy producenci oprogramowania udostępniają swoje skrypty w wersji darmowej i płatnej. Różnice pomiędzy nimi najczęściej dotyczą: ilości funkcji, dodatkowym wsparciem czy ograniczeniami związanymi z użytkiem komercyjnym.
To rozwiązanie łączy zalety darmowego i płatnego czyli posiada rozbudowaną społeczność i przez to szeroki dostęp do usług firm, posiada najczęściej otwarty kod źródłowy, a w wersji płatnej gwarancję i czasem dodatkowo wsparcie techniczne udzielane przez producenta.
Dzięki minimalizacji wad wyklucza się wszelkie wady związane z lukami bezpieczeństwa czy ograniczonym dostępem do usług firm projektujących grafikę strony. Pamiętaj jednak by przed kupnem płatnego rozwiązania przeczytać dokładnie licencję i upewnić się, że otrzymasz gwarancję i poprawki błędów.
Wiele osób zapoznawszy się z darmową i płatną wersją, wybiera darmowy skrypt do uruchomienia strony. Po pewnym czasie (po paru dniach testów lub po nawet paru latach) decyduje się na zakup płatnej wersji. Ważne jest by dowiedzieć się z jakimi będzie się to wiązało kosztami. Czasami migracja z darmowej wersji do płatnej wymaga sporych nakładów czasu i pieniędzy. Dowiedz się też czy wymagania płatnego skryptu są większe i czy Twój serwer je spełni.
Wnioski
Naszym zdaniem hybrydowe rozwiązania to najlepsze obecnie wyjście. Pozwala zaoszczędzić pieniądze, daje dostęp do kodu źródłowego, umożliwia wybór wśród wielu firm do opracowania grafiki strony. Krótko mówiąc minimalizuje ryzyko niezadowolenie z oprogramowanie, które się używa. Gdy darmowe oprogramowanie spodoba Ci się, będzie można pomyśleć nad kupnem płatnej wersji. Najczęściej otrzymuje się wtedy dodatkowe i przydatne funkcje, gwarancję, wsparcie techniczne zapewniając bezpieczeństwo i zadowolenie.
Nie zalecamy wybierać płatnych skryptów opracowanych na podstawie darmowego programu wykonanego przez inną firmę. Wtedy może dojść do zrzucania odpowiedzialności w przypadku wystąpienia jakichś problemów. Najlepiej wybierać popularne oprogramowanie, które posiada wersje darmową i płatną udostępniane przez tego samego producenta.
4. Polecamy programy
Z naszego doświadczenia najlepsze są rozwiązania hybrydowe. Warto pamiętać by producentem darmowego i płatnego skryptu była ta sama firma. Odpowiedzialność będzie spoczywała ciągle na jednym podmiocie. W internecie istnieje wiele tego typu rozwiązań. Polakom polecamy szczególnie programy dostosowane dla naszego rynku, które są produkowane przez naszych rodaków:
- Quick.Cms - darmowy skrypt CMS, który jest jednym z prostszych w obsłudze, użytkowaniu i posiada otwarty kod. Program jest bardzo popularny w Polsce, posiada sporą społeczność i dostęp do wielu firm, które wykonują modyfikacje i projekty graficzne. Polecamy go dla niedużych stron choć są wyjątki od tej reguły. Wersja płatna posiada dodatkowe opcje, wsparcie techniczne i gwarancję. W oparciu o ten skrypt funkcjonuje ta strona.
- Windu - kolejny darmowy CMS, który jest mniej popularny niż poprzednik, ale jest także mocno rozwijany. Posiada ciekawy i intuicyjny interfejs, powiększającą się społeczność użytkowników zwłaszcza z Polski. Wersje płatne posiadają dodatkowe funkcje, dają możliwość usunięcia stopki (będącą reklamą tego skryptu), a także dostęp do darmowych aktualizacji.
- Quick.Cart - darmowy skrypt do prowadzenia sklepu internetowego. Producentem tego programu jest ta sama firma co skryptu Quick.Cms. Obsługa jest banalna, a modyfikacja wymaga jedynie znajomości podstaw języka HTML i CSS. Ciągle rozwijany od wielu lat i bardzo popularny w Polsce i na świecie. Polecany dla niedużych sklepów. Wersja płatna posiada dodatkowe opcje, wsparcie techniczne i gwarancję.
- GekoSale - darmowy skrypt sklepu internetowego. Program jest stale rozwijany i popularny głównie w Polsce. Posiada sporo ciekawych rozwiązań i rozbudowane wsparcie techniczne realizowane na forum dyskusyjnym. Producent oprogramowania sprzedaje niektóre dodatkowe opcje oraz realizuje kompleksowe projekty graficzne. Zwrócić trzeba uwagę, że część kodu źródłowego PHP jest zakodowana. Jednak ta część to "jądro", które w większości przypadków nie jest modyfikowane w czasie dostosowywania skryptu pod klienta.